Het heffingsvrij vermogen bepaalt hoeveel spaargeld en andere bezittingen je mag hebben zonder dat je daar belasting over betaalt. Voor veel mensen is het fijn om te weten dat je niet direct belasting hoeft af te dragen over al je spaargeld of beleggingen. Dit vaste bedrag zorgt ervoor dat alleen mensen met meer vermogen dan deze grens extra belasting op hun spaargeld en beleggingen betalen.
Wat is het heffingsvrij vermogen precies?
Iedereen in Nederland die spaargeld of beleggingen bezit, krijgt te maken met het heffingsvrije bedrag. Dit is een drempel. Onder deze drempel hoef je over je vermogen geen belasting te betalen. Dit vermogen bestaat uit de waarde van je bezittingen, zoals spaargeld, beleggingen, aandelen of bijvoorbeeld waardevolle spullen, verminderd met je schulden. De overheid bepaalt elk jaar opnieuw wat de hoogte is van deze belastingvrije grens. Komt je totale vermogen boven dit bedrag uit, dan betaal je belasting over het deel boven het heffingsvrije deel.
Hoe werkt het in de praktijk voor alleenstaanden en partners?
Voor 2024 ligt het heffingsvrije vermogen op 57.000 euro per persoon. Dit betekent dat een alleenstaande pas belasting hoeft te betalen als zijn bezittingen, na het aftrekken van de schulden, boven dit bedrag uitkomen. Heb je een partner, bijvoorbeeld als je getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap hebt, dan mag je beide bedragen bij elkaar optellen. Jullie mogen samen in dat geval 114.000 euro aan vermogen bezitten zonder dat er belasting over wordt geheven. Dit voordeel geldt dus alleen als je officieel fiscale partners bent.
Welke soorten vermogen tellen mee?
Bij het berekenen van je vermogen kijkt de Belastingdienst niet alleen naar je spaargeld. Ook beleggingen zoals aandelen, obligaties of crypto’s horen erbij. Geld op spaarrekeningen, tegoeden op betaalrekeningen, een tweede huis, kostbare verzamelingen en soms zelfs een vakantiehuis in het buitenland tellen allemaal mee. Je eigen woning telt niet mee, omdat je daar al andere belastingen over betaalt. Ook spullen voor normaal gebruik, zoals meubels of kleding, vallen buiten de berekening. Het is belangrijk om goed te weten welke bezittingen je allemaal mee moet rekenen als je wil bepalen of je boven de belastingvrije grens uitkomt.
- Beleggingen zoals aandelen, obligaties of crypto’s
- Geld op spaarrekeningen en tegoeden op betaalrekeningen
- Een tweede huis
- Kostbare verzamelingen en soms zelfs een vakantiehuis in het buitenland
Je eigen woning telt niet mee, omdat je daar al andere belastingen over betaalt. Ook spullen voor normaal gebruik, zoals meubels of kleding, vallen buiten de berekening. Het is belangrijk om goed te weten welke bezittingen je allemaal mee moet rekenen als je wil bepalen of je boven de belastingvrije grens uitkomt.
Hoe wordt belasting berekend als je boven het heffingsvrije bedrag zit?
Komt je vermogen na aftrek van de schulden boven de drempel uit, dan betaal je belasting over het deel boven deze grens. De Belastingdienst kijkt hiervoor naar je vermogen zoals het was op 1 januari van het belastingjaar. Het deel boven het heffingsvrij vermogen wordt belast als inkomen uit sparen en beleggen, ook wel box 3 genoemd. Hoeveel belasting je betaalt, hangt af van de hoogte van het bedrag en het rendement dat de Belastingdienst verwacht. Het daadwerkelijke rendement op je spaargeld of beleggingen kan dus afwijken van het bedrag dat de Belastingdienst voor de belasting gebruikt. Jaarlijks kunnen de regels of de tarieven veranderen.
De rol van schenkingen, erfenissen en bijzondere situaties
Als je geld ontvangt via een schenking of erfenis, groeit vaak je vermogen. Hierdoor kom je soms boven de grens van het bedrag dat onbelast mag blijven uit. Hierbij is het belangrijk goed te letten op de peildatum, meestal 1 januari. Ontvang je bijvoorbeeld op 2 januari een grote schenking, dan telt dit pas het jaar erna voor de belasting mee. Schenkingen en erfenissen kennen soms aparte regelingen. Je hoeft dus niet altijd direct belasting te betalen over ontvangen bedragen, maar ze tellen uiteindelijk wel mee bij het berekenen van het totale spaargeld en bezittingen. Daarnaast kunnen sommige schulden, zoals studieleningen, ook invloed hebben op je totale vermogen. Die mag je in mindering brengen, waardoor je mogelijk onder de belastingvrije drempel blijft.
Handig om te weten over het heffingsvrij vermogen
Het is verstandig om elk jaar even te checken hoeveel spaargeld en beleggingen je hebt en of je in de buurt komt van het heffingsvrij bedrag. Denk er ook aan tijdig te melden als je vermogen in de loop van het jaar flink stijgt. Als je administratie op orde is, voorkom je verrassingen en weet je waar je aan toe bent. Zo kom je niet onverwacht voor een belastingaanslag te staan.
Veelgestelde vragen over heffingsvrij vermogen
Moet je belastingaangifte doen als je onder het heffingsvrij vermogen blijft? Als je met je spaargeld en bezittingen onder het belastingvrije drempelbedrag blijft, hoef je meestal geen belasting te betalen. Soms vraagt de Belastingdienst toch om aangifte, bijvoorbeeld om je situatie officieel vast te leggen. Je krijgt dan vanzelf bericht als dit nodig is.
Wat als je vermogen net boven het belastingvrije bedrag uitkomt? Heb je iets meer spaargeld of beleggingen dan de grens, dan betaal je alleen belasting over het deel dat boven het drempelbedrag ligt. Je betaalt dus nooit belasting over je totale vermogen, maar alleen over het stuk erboven.
Worden schulden altijd meegenomen bij de berekening? Schulden mogen afgetrokken worden van je totale bezittingen, voordat je het belastingvrije bedrag bepaalt. Niet alle schulden tellen mee, maar bijvoorbeeld een deel van je studielening of persoonlijke lening wel. Het is goed om te controleren welke schulden je mag aftrekken.
Wat als je samenwoont zonder fiscaal partnerschap? Alleen als je officieel fiscale partners bent, mag je het belastingvrije deel samenvoegen. Anders telt de Belastingdienst ieder zijn eigen deel en krijg je niet automatisch een dubbele drempel.
Waarom verandert het heffingsvrije vermogen elk jaar? De overheid kijkt jaarlijks naar het heffingsvrije bedrag en past het soms aan, bijvoorbeeld door de inflatie. Zo blijft het bedrag passen bij de economische situatie en de meeste mensen hoeven hierdoor niet direct meer belasting te betalen als de prijzen stijgen.
